De makers onder wie Boris Acket, Sabine Marcelis en Lachlan Turczan zetten technologie in om op natuurlijke verschijnselen te reflecteren. Zo zien we gevangen zonnestralen, weersystemen van stof en licht, deinend gras uit Minnesota, grenzeloze horizonnen en dansende druppels die naar het centrum van de aarde stromen.

De installaties van kunstenaars Sabine Marcelis, Guido van der Werve, Tina Farifteh, Lachlan Turczan, David Bowen, Gordon Hempton, Lily Clark en Boris Acket kom je verspreid door de Monopole tegen. Laatstgenoemde maker is bovendien gastcurator van de tentoonstelling, samen met co-curator Sanneke Huisman.

Stilte is de aanwezigheid van alles
​Akoestisch ecoloog en filosoof Gordon Hempton, die een belangrijke inspiratiebron vormt voor deze tentoonstelling, plaatste eens een microfoon op de wereld en zette daarbij een koptelefoon op. Het leverde hem een onvergetelijke ervaring op. Boris Acket en Sanneke Huisman: “Dat gevoel was ons uitgangspunt voor deze tentoonstelling. Je betreedt een wereld waarin je alles voor het eerst lijkt mee te maken, door de ogen en oren van de kunstenaars. De titel van de tentoonstelling hebben we daarom afgeleid van een uitspraak van Hempton en vat dit alles samen: ‘Stilte is niet de afwezigheid van iets, maar de aanwezigheid van alles’.”

De werken, die je als bezoeker verdeeld over twee etages in het gebouw tegenkomt, laten je nadenken over de positie van de mens op deze wereld. En hoe wij als mensen verstrikt raken in de complexe systemen van natuur en technologie. Waar ligt de scheiding tussen mens en natuur, als die al valt te maken? Is de horizon niet eigenlijk de enige grens op aarde? Laten deze werken ons de wereld beter begrijpen of zetten ze ons juist op verre afstand van natuurverschijnselen die vaak niet te bevatten zijn? Silence & The Presence of Everything is zo een uitnodiging – en een uitdaging – om opnieuw kennis te maken met de wereld om ons heen. ​

Guido van der Werve, Nummer 9, the day I didn't turn with the world, 2007, 8 min, 40 sec, Geographic Northpole © Guido van der Werve, Courtesy of the artist en GRIMM Amsterdam | London | New York
 

Een zintuigelijke reis langs natuurlijke en fysieke fenomenen
​Als bezoeker word je meegenomen op een zintuigelijke reis langs alledaagse, natuurlijke en fysieke fenomenen. Lily Clark weet het principe dat waterdruppels, hoe klein ook, altijd naar het midden van de aarde stromen wonderschoon te verbeelden. Guido van der Werve besloot 24 uur lang op het puntje van de Noordpool te gaan staan en niet mee te draaien met de aarde. Zijn film 'Nummer negen, the day I didn't turn with the world' is daar een stille getuige van.

Unusual Weather Phenomena van Boris Acket is een indrukwekkende installatie waar je als bezoeker onder kan liggen om een ongebruikelijk weerfenomeen te beleven. Je kan het werk ook vanaf het balkon bekijken waar het deint als een levend landschap. Het is ingenieus ontworpen: het zelflerende algoritme dat Acket samen met creatief programmeur Corey Schneider ontwierp, neemt het natuurfenomeen over, zodat de maker de controle over zijn eigen werk verliest.

Telepresent Wind van David Bowen simuleert het effect van wind in een veld vol ruisend gras. Door een bewegend mechaniek te bevestigen aan een veld met gedroogde grassprieten weet hij deze via technologie te verbinden met een zelfde soort grassen in zijn tuin in Minnesota (VS). Via digitale technologie zenden deze grassprieten data over de wind naar Bowens’ installatie in de Monopole, waardoor het gras in Schiedam real-time meebeweegt met de wind in Minnesota. 

Over de Monopole en curatoren
​Op uitnodiging van Stedelijk Museum Schiedam maakt curator en kunstenaar Boris Acket, in samenwerking met co-curator Sanneke Huisman, de allereerste tentoonstelling in de voormalige bioscoop en danszaal Monopole, die pal tegenover het museum ligt. Het monument, al jarenlang leegstaand, krijgt eindelijk een nieuwe bestemming. Met oogstrelende en zinderende installaties van verschillende kunstenaars blaast het museum de Monopole vanaf september 2025 nieuw leven in.

Een podium aan een nieuwe generatie kunstenaars
​Anne de Haij, directeur van Stedelijk Museum Schiedam, kijkt uit naar de start van de programmering in de Monopole: “Het wordt het jonge zusje van Stedelijk Museum Schiedam. De kunstwerken bieden niet alleen een bijzondere zintuiglijke ervaring, maar dragen ook een belangrijke maatschappelijke boodschap uit. De voormalige bioscoop is daarvoor een perfecte omgeving. We bieden een podium aan een nieuwe generatie kunstenaars en hopen hiermee ook een nieuwe generatie bezoekers aan te spreken. Met grote, immersieve kunstinstallaties richten we ons op de jonge cultuurliefhebber en jongvolwassenen die feeling hebben met kunst en creativiteit, maar zich nog niet altijd thuis voelen in musea of in het aanbod van grote culturele instellingen.” 

Over Boris Acket
​Boris Acket (1988), een hedendaags kunstenaar en componist, werkt met geluid, licht en beweging, en onderzoekt de wisselwerking tussen controle en overgave binnen de (natuurlijke) wereld. Zijn praktijk, aanvankelijk geworteld in elektronische muziek en clubcultuur, ontwikkelde zich tot een grensverleggend onderzoek naar de verhouding tussen geluidskunst, muziek en performanceruimte, waarbij de scheidslijn tussen tentoonstelling en clubervaring vaak vervaagt.
​
​Hij werkte eerder met een netwerk van (inter)nationale kunstenaars, zoals Sabine Marcelis en Joep Beving, aan grootschalige visuele installaties in binnen- en buitenland waaronder bij Mutek MX, Stedelijk Museum Amsterdam, NXT Museum, Holland Festival, Het Hem, Amsterdam Dance Event en Down The Rabbit Hole. Deze missie zet hij voort in Schiedam.

Over Sanneke Huisman
​Sanneke Huisman (1985) is kunsthistoricus, schrijver en curator, met een focus op mediakunst. Ze is co-redacteur van het boek A Critical History of Media Art in the Netherlands: Platforms, Policies, Technologies. In 2023 stelde ze voor Stedelijk Museum Schiedam de tentoonstelling Ekstasis. Een universum van licht en geluid samen, in samenwerking met kunstenaar Nick Verstand. Daarnaast is zij curator van onder meer Tec Art (Katoenhuis, 2025) en We Can Talk About Something Else (Loods6, 2025).

Save the Date:
Opening zaterdag 20 september
​Zaterdag 20 september wordt de tentoonstelling Silence & The Presence of Everything in de Monopole, een gemeentelijke monument gerenoveerd door Stadsherstel Maassteden, feestelijk geopend tijdens Schiedam viert 750.

Meer informatie over het openingsprogramma volgt.
Zaterdag 13 en zondag 14 september, tijdens de VriendenLoterij Open Monumentendagen, zijn er al kleine sneak previews in het gebouw mogelijk.

Fotobijschriften 
-Boris Acket, Unusual Weather Phenomena, 2025 (boven)
- Guido van der Werve, Nummer negen, the day I didn't turn with the world, 2007 (midden)
- Boris Acket voor de Monopole, foto Aad Hoogendoorn (onder)