SCHIEDAM - “Hoe is het nou met jullie? Hebben jullie een leuke coronatijd? Ja er is een schrijver op bezoek, maar dan hoef je niet zo serieus te kijken. Zo spannend is het niet. Het is gewoon leuk hoor, een schrijver op bezoek.” Zo probeerde romanschrijver Khalid Boudou in de aula van Sg Spieringshoek het ijs te breken van zijn muisstil toekijkende gehoor van kinderen in de leeftijd van 12 en 13 jaar.
door Jan Schrijver
Gisteren was het voor de 210 brugklassers van Sg Spieringshoek de eerste keer dat zij weer naar hun school mochten na de lockdown. Voor 23 van hen stond er aan het eind van de middag meteen de start van een leuk project op het programma. De bekende schrijver Khalid Boudou was op school om de aftrap te geven van taalvaardigheidsproject TaalChamp.
“Fijn dat jullie weer terug zijn op school en dat jullie je hebben opgegeven voor het project TaalChamp. Ook heel fijn is dat dit nu hier live kan en dat het niet via Teams hoeft. Met Teams hebben we het allemaal wel een beetje gehad hè”, zo sprak Caroline van den Bergh, afdelingsleider brugklassen, de 23 brugklassers toe in de ruime aula. De tafels waren zodanig neergezet dat er meer dan anderhalve meter afstand gehouden kon worden en de mondkapjes af mochten zodra de kinderen op hun plaats zaten. “Maar als je je veiliger voelt met mondkapje, hou het dan op. Dat bepaal je zelf.” Caroline van den Bergh vervolgde: “We hebben geld gekregen van de gemeente om de taalvaardigheid een boost te kunnen geven. Je krijgt gedurende drie maanden twee uur extra les per week. We gaan het op een leuke manier doen. Je krijgt tijdens het project een e-reader te leen, met een abonnement om boeken te lezen, een abonnement op de krant (AD) en jullie gaan ook zelf schrijven.”
Door middel van intakegesprekken met brugklasleerlingen is door de docenten van deze school voor havo, vwo en gymnasium een selectie gemaakt van leerlingen die op het gebied van taalvaardigheid een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Van de geselecteerde 23 leerlingen heeft iedereen zich opgegeven voor het project.
De kinderen gaan dus ook zelf schrijven. Khalid Boudou (46) vertelde de kinderen hoe hij – als vierjarig Marokkaans kind met zijn familie met Berber-achtergrond naar Nederland gekomen – uiteindelijk schrijver is geworden. In zijn familie werd niet veel gelezen. “We hadden wel een boekenkast, maar die stond vooral vol met Chinees porselein. In mijn tijd op de basisschool werd ik meegenomen naar de bibliotheek en ben al boeken lenend aan het lezen gegaan, maar op mijn twaalfde werd dat lezen minder. In mijn middelbare schooltijd (hij volgde de LTS) hing ik veel in een buurthuis in Tiel. Ik kwam daar in een bandje, als drummer. Onze gitarist – ook een Marokkaanse jongen- las de krant en hij klaagde hardop over ‘hoe ze over ons schrijven’. Een man in het buurthuis, ene Dirk, zei ons: ‘als je vindt dat een verhaal niet klopt, als er iets ontbreekt, voeg dan je eigen verhaal toe, ga dan zelf schrijven.’ Hij heeft ons gestimuleerd met een schoolkrantje te beginnen. Wat het extra leuk maakte, Dirk werkt bij een drukkerij en hij zorgde ervoor dat ons schoolkrantje werd gedrukt. Wij waren geen schrijvers, we waren ook geen goede lezers, maar als groep zijn we wel begonnen met schrijven. Dankzij Dirk, die als onze coach optrad, kregen we er steeds meer plezier in.“
“Ik heb vervolgens meegedaan aan een schrijfwedstrijd voor jongeren, El Hizjra, dat is Arabisch voor ‘de reis’. Met mijn verhaal ‘Stemmendans’ won ik toen ik 19 jaar was die wedstrijd. Daardoor kwam ik in beeld bij een uitgever, die mij uitnodigde om op mijn manier, zeg maar een snelle taal met wat plaats voor gekkigheid, een boek te schrijven. Dat boek ‘Het Schnitzelparadijs’ was pas klaar toen ik 25 was. Ik heb nooit de verwachting gehad dat het zo’n doorslaand succes zou worden. De eerste recensie die ik kreeg, was in NRC, een lovende recensie. Ik dacht ‘wat gebeurt hier?’ Ik was een ‘nobody’, die ongeremd en onbevangen als ik was, het leuk vond om met taal te spelen. Dit boek is in verschillende talen uitgegeven en is verfilmd.”
“Als iets wat je schrijft wordt uitgegeven, dan geeft dat een trots gevoel, dat weet ik inmiddels uit ervaring. Het leuke is dat het verhaal dat de kinderen in dit project gaan schrijven ook wordt uitgegeven. Op de e-readers die zij te bruikleen hebben, kun je bijna zevenhonderdduizend boeken lezen. En na dit project dus ééntje meer, want hun boek wordt uitgegeven als e-book.”
Boudou drukte de kinderen op hun hart thuis met het hele gezin de krant te gaan lezen. “Als je samen over dingen leest, kun je er samen ook over praten. Het is lang niet altijd gemakkelijk om met je ouders over het leven te praten. Samen lezen en samen praten over wat jullie gelezen hebben, helpt om elkaar te leren kennen.”
Krantenkoppen en -artikelen kunnen voor schrijvers als inspiratie dienen, zo merkte Boudou op. “Neem nou dit geval: man krijgt onderweg op vakantie op parkeerplaats in Frankrijk ruzie met zijn vrouw. Hij draait om en rijdt 900 kilometer terug naar huis en laat zijn vrouw achter op de parkeerplaats.” Gegniffel onder de 23 brugklassers. Er komen reacties los van wat er allemaal aan de hand zou kunnen zijn. En dan deze kop: “Vrouw in Alaska in haar bil gebeten door beer”. Ook deze prikkelt de fantasie van de kinderen. “Het gaat ons echt lukken om mooie verhalen te schrijven, ik merk al dat jullie het in je hebben”, zo gaf Boudou de brugklassers een schouderklopje.
“Wat lezen betreft: als je aan een boek begint, en je denkt, ‘dit is het niet…’ stop er dan gerust mee. Er is volop keus. Je vindt vast de boeken die je wilt verslinden”, zegt Boudou. Om de kinderen bij dat vinden van leuke boeken te helpen zijn er meerdere leeslijsten gemaakt. Ook Boudou heeft zo’n leestlijst gemaakt, met daarop naast enkele van zijn eigen boeken titels als Zeven kleine criminelen (Christian Frascella), Ik, Zlatan (David Lagercrantz en Zlatan Ibrahimović), Lieke (Lieke Martens en Vincent de Vries), Birk (Jaap Robben), The hate u give (Angie Thomas), Schuld (Walter van den Berg), Spiegelman (Lars Kepler) en Als het bloedt (Stephen King).
Zoals Boudou al aangaf, een coach is belangrijk als je met taal gaat spelen. Lerares Nederlands van Sg Spieringshoek Norah Franssen is gedurende het project de coach die twee uur per week met de kinderen spelenderwijs aan hun taalvaardigheid gaat werken.
Gisteren deed ze al een kleine taaloefening met de kinderen. In drie minuten schreef elk kind een acrostichon (ook naamdicht of lettervers genoemd). “Heet je Norah, dan bestaat je gedicht uit vijf regels, waarvan de regels achtereenvolgend beginnen met de voorletters die in je naam zitten. Zo kun je je in een gedicht voorstellen en kan ik jullie leren kennen.” Na drie minuten van druk pennen, waren er al zo’n vijf kinderen die het aandurfden voor te dragen uit eigen werk. Applaus klonk op voor de jonge schrijvers.
Het was een inspirerende start van een project dat naar zeggen van de in het project betrokken e-reader leverancier Rakuten Kobo, met hoofdvestiging Toronto (Canada), een wereldprimeur is. “We hebben in Canada wel eens een project gedaan met schoolkinderen. Maar een zo compleet project als dit, waarin het verhaal van de kinderen zelfs als e-book gepubliceerd gaat worden, dat is er nog nooit geweest.”
Lees meer in het project in ons artikel van gisteren, Jongeren weer verliefd laten worden op lezen,
https://www.deschiedammeronline.nl/artikel/details/jongeren-weer-verliefd-laten-worden-op-lezen
Foto onder: conrector Marc Karreman legt de brugklassers uit hoe ze een ontelbaar aantal boeken kunnen downloaden op hun e-reader
Foto's (c) De Schiedammer Online