SCHIEDAM - De archieven van Schiedamse notarissen van 1614 tot 1771 zijn digitaal doorzoekbaar gemaakt. Wie iets wil laten vastleggen gaat daarvoor naar een notaris. De archieven zijn daarom een rijke bron voor allerlei aktes en contracten, maar ook zaken als burenruzies en klachten. De akten geven een blik op het dagelijks leven van Schiedammers door de eeuwen heen. Via de website archief-schiedam.transkribus.eu kan de ontdekkingsreis beginnen.
Zo is er te lezen over Christiaan Colder en Cornelis Pottvlieg, de eerste schipper en de tweede stuurman van het schip d’Nieuwe Hoop van de West-Indische Compagnie (WIC). In 1725 lopen zij bij de Schiedamse notaris Jan van Lijcken binnen om vast te laten leggen dat ze een Portugees schip genaamd de St. Alosia hebben gekaapt.
Voorheen waren de notariële archieven alleen in de studiezaal te raadplegen en door kenners van oude handschriften te lezen. Deze zijn moeilijk leesbaar, gebruiken een andere spelling, en konden niet op woord-niveau worden doorzocht. Het Gemeentearchief Schiedam heeft alle akten uit de zeventiende en achttiende eeuw gefotografeerd en met behulp van de kunstmatige intelligentie van ‘Transkribus’ de handschriften omgezet in machine-leesbare tekst. Tot nu toe zijn er meer dan 100.000 pagina's leesbaar gemaakt. Via de website archief-schiedam.transkribus.eu zijn ze nu door iedereen in te zien. Het programma Transkribus is ontwikkeld door de Universiteit van Innsbruck. De modellen om Nederlandse handschriften te kunnen lezen zijn deels ontwikkeld door het Stadsarchief Amsterdam en het Nationaal Archief.
Wethouder Antoinette Laan zegt enthousiast te zijn: “Ik ben trots op dit innovatieve project van het gemeentearchief. Schiedammers en andere geïnteresseerden in de Schiedamse geschiedenis kunnen in één keer twee eeuwen notariële akten doorzoeken en raadplegen! Zeker met het oog op Schiedam 750 jaar in 2025 kunnen we nu nog meer grasduinen in het verleden, er liggen nog veel grote en kleine verhalen te wachten om ontdekt te worden.”
"En hoe ging het verder met schipper Colder en stuurman Pottvlieg? Bij de kaping bleek het Portugese schip slaafgemaakte mensen te vervoeren, die de bemanning naar het fort van de WIC in Elmina (nu Ghana) hebben gebracht. Ruim twee eeuwen vervoerde de WIC vanuit Elmina tot slaafgemaakten naar Amerika. Zo geven de transcripties inzicht in de banden die Schiedam met de wijde wereld had, zoals de handel met verre bestemmingen of de levens van zeelieden en hun families. Ze maken, door wat mensen vast hebben laten leggen, meer duidelijk over het dagelijks leven van toen", aldus het persbericht van de gemeente.
Fotobijschrift: een schermafbeelding van de vertaalde akte over de scheepskaping