Fly away
Veel vogelsoorten zijn naar warmere oorden vertrokken. Andere dieren, zoals vleermuizen en egels, bereiden zich voor op hun winterslaap. Toch is het in dit jaargetijde, de herfst, geen saaie boel! Want voor spinnen is het nu paartijd, waardoor ze extra actief zijn. Micro-organismen zijn hard aan het werk om bladafval om te zetten naar voeding voor planten. Ze krijgen daarbij hulp van andere afvaleters, zoals pissebedden, wormen en miljoenpoten. Deze onderwerpen komen allemaal aan bod tijdens de excursie ‘Proef de Herfsttuin’, die net is begonnen. Kinderen kijken naar schimmeldraden door de microscoop en maken kennis met bijzondere hotelgasten …

Verder adviseert de Alliantie Schooltuinen om je nu al voor te bereiden op het schooltuinseizoen. Kortom: er is genoeg leuks te doen in de herfst. Met deze nieuwsbrief doe je zeker inspiratie op. Veel (lees)plezier.

Beleef de herfst op het NME-centrum
Sinds 28 oktober komen leerlingen van groep 5 naar het ‘herfstbos’ op het NME-centrum. De hooischuur is veranderd in een bos, met dorre bladeren op de vloer en een ketel op het vuur. Hier zitten de kinderen lekker droog, terwijl ze naar vakleerkracht Rob luisteren. Hij weet heel veel te vertellen over de herfst.

Groep 5 van IKC Kethel en groep 5b van obs Het Startblok deden als eersten mee aan de excursie ‘Proef de hersfttuin’. “Wat hoort er, behalve wind en regen, nog meer bij de herfst?” vroeg Rob. “Kastanjes”, antwoordde een leerling. “Blaadjes”, noemde iemand anders. Ja, in de herfst verspreiden bomen en struiken hun zaden, vertelde Rob. Bij het maken van de verschillende opdrachten leerden de kinderen nog veel meer over dit fascinerende seizoen. Ze bekeken schimmeldraden door de microscoop, speelden het voedselketenspel en maakten zelf een weerbericht bij het weerstation.

De herfst is zo veelzijdig, dat leerlingen eindeloos nieuwe ontdekkingen over dit jaargetijde doen.

Nieuwe Natuurparel: Van koffiedik tot paddenstoel
Zoek je een originele en verrassende invulling van een les over biologie en duurzaamheid? Ga dan eens met jouw leerlingen kijken bij Rotterzwam, een circulaire paddenstoelenkwekerij in hartje Rotterdam. De medewerkers leiden jullie rond en laten zien hoe een circulair proces werkt: door afval als grondstof te gebruiken. Rotterzwam gebruikt koffiedik, een alledaags afvalproduct, voor het kweken van oesterzwammen.

Rotterzwam biedt rondleidingen en workshops aan. Tijdens de rondgang door de kwekerij kan iedereen in de klimaatkamers de groei van de zwammen bekijken. Of reserveer een workshop, waarbij de leerlingen allemaal een eigen kweekpakket krijgen en hiermee aan de slag gaan. Ze leren hoe paddenstoelen groeien en hoe belangrijk schimmels zijn voor natuurlijke kringlopen. Het minikweekpakket mogen ze meenemen naar huis, zodat ze het groeiproces daar verder kunnen volgen. Als onderdeel van een rondleiding of workshop zijn ook lekkernijen te proeven: heerlijke bitterballen gemaakt van paddenstoelen.

Kijk voor meer informatie over het aanbod van Rotterzwam hier: Rotterzwam – Van Koffiedik tot paddenstoel.
 
SchooltuinSTART-weken
De ‘SchooltuinSTART-weken’ zijn in volle gang. Dit initiatief van de Alliantie Schooltuinen is op maandag 6 oktober begonnen en duurt nog tot en met vrijdag 28 november.

Overweeg je om een moestuin aan te leggen op het schoolplein? Of wil je de schooltuin nieuw leven inblazen? Begin dan NU! Dat is het advies van de Alliantie Schooltuinen aan scholen, gemeenten en andere betrokkenen met deze campagne. Als je in 2026 succesvol wilt schooltuinieren, is het verstandig om nu al plannen te maken en voorbereidingen te treffen.

Op de website van de Alliantie Schooltuinen vind je bijvoorbeeld informatie over de schooltuincyclus. Stap voor stap wordt uitgelegd hoe je een goed doortimmerd schooltuinplan maakt, van idee tot en met de oogst. Als je meer wilt weten, kun je het gehele Handboek Schooltuinen downloaden. Met vragen over het opstarten of doorstarten van een schooltuin kun je ook terecht bij de Alliantie Schooltuinen. Veel succes.

Gratis groentezadenpakketten
Nog meer tuiniernieuws: voor het moestuinseizoen 2026 zijn weer groentezadenpakketten van groente- en fruitveredelingsbedrijf Rijk Zwaan aan te vragen. Code Groen educatie heeft 20 van zulke pakketten besteld. Je kunt tot 10 januari 2026 een groentezadenpakket reserveren via de website Parels van Schiedam: gratis groentezadenpakket. De pakketten worden in februari 2026 verspreid. Let op: per school of buitenschoolse opvang is 1 pakket beschikbaar. Verder geldt: op = op.

Nieuw in het pakket van 2026 zijn zaden van rode kropsla, voor wat extra kleur in de moestuin en op je bord. Andere groenten die opgekweekt kunnen worden, zijn: courgette, radijs, rode biet, rucola, sla, snijbiet, spinazie, spitskool en wortelen. In de zakjes zitten duizenden zaden en op de zakjes staat wanneer gezaaid en geoogst kan worden. Meer informatie en tips vind je in het bijbehorende boekje.

Ter ondersteuning van moestuinlessen heeft vereniging GDO (Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling) praatplaten op A3-formaat laten maken. Deze informatiebladen geven extra verdieping aan de lessen. Er zijn 8 thema’s waarover je met de leerlingen in gesprek kunt gaan, zoals ‘bodemdieren’, ‘kringloop’ en ‘plantenonderdelen’.

Met Buzz010 de klas uit en het groen in
Ben je op zoek naar veilig en betaalbaar busvervoer van school naar het NME-centrum Harre Wegh voor jouw groep? Boek dan een rit bij Buzz010! Deze schoolbusdienst zorgt ervoor dat leerlingen van basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Rotterdam zorgeloos op excursie kunnen in de regio via voordelig en betrouwbaar excursievervoer.

Buzz010 startte in 2018 met betaalbaar busvervoer voor leerlingen van basisscholen in Rotterdam. Sinds 1 november 2023 rijdt de vervoersdienst ook voor leerlingen in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis. Het Fonds Schiedam Vlaardingen e.o. heeft zich hiervoor sterk gemaakt. Schooljaar 2024-2025 stond voor Buzz010 in het teken van een verdere uitbreiding binnen Schiedam, Vlaardingen en Maassluis. In dat schooljaar boekten 18 scholen in Schiedam 74 procent van het beschikbare aantal busritten en werden 3.971 leerlingen vervoerd.

Alle schoolbesturen voor primair onderwijs in Schiedam hebben het convenant van Buzz010 ondertekend. Dus aarzel niet als je met je leerlingen op stap wilt en reserveer een busrit via www.buzz010.nl.

Verzamel (weer) zoveel mogelijk Groene Voetstappen in de Groene Voetstappen Week
Leerlingen verdienen punten als zij in de week van maandag 10 november tot en met vrijdag 14 november lopend, steppend of op de fiets naar school komen. Die punten worden op school geïnventariseerd met behulp van een digitaal scorebord.

De Groene Voetstappen Week is een laagdrempelige activiteit die klimaatbewust gedrag stimuleert en bewustwording creëert over het huidige gebruik van de straat. De actieweek sluit aan bij de thema’s verkeersveiligheid, mobiliteit, klimaat en burgerschap.

Wil je meedoen aan deze themaweek, kijk dan op de website van Groene Voetstappen voor lesmateriaal en de toegang tot het digitale scorebord: Groene Voetstappen.

Het is ook mogelijk om Gouden Voetstappen te verdienen. Leerlingen voeren dan extra duurzame activiteiten uit. Ze bedenken een actie voor minder afval op school en/of staan gedurende de Groene Voetstappen Week minder lang onder de douche. Kijk hier voor meer informatie en inspiratie: Gouden Voetstappen. 
 
Terugblik Duurzame Mode Week Schiedam
Kennis is de eerste stap naar een duurzamere levensstijl, ook als het om mode gaat. Daarom bedacht moderedacteur Tuba Gezer de Duurzame Mode Week Schiedam. Haar motivatie: kinderen en jongeren bewuster maken van de enorme milieubelasting die de mode-industrie met zich meebrengt. Door deze doelgroep te stimuleren om duurzame(re) keuzes te maken, kan ze bijdragen aan een duurzamere wereld. Tuba benaderde Code Groen educatie, die haar hielp met de coördinatie van het project en het bedenken van toegankelijke lesvormen voor leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs.

In de modeweek, die samenviel met de Kinderboekenweek, lazen beeldend kunstenaars op basisscholen voor uit het boek ‘De wereld van kleding’. Na de voorleesactie volgden de leerlingen een creatieve workshop. Onder leiding van de kunstenaars maakten ze een werkstuk van natuurlijke materialen. In de herfstvakantie konden thuisblijvers aan een soortgelijke workshop meedoen in De Bibliotheek Schiedam. Vwo-leerlingen van scholengemeenschap Spieringshoek kregen een presentatie van modeontwerpster Anita de Groot. Daarna gaf ze de jongeren de opdracht om van een oud T-shirt een tas te maken.

Tuba: “Deze reeks activiteiten heeft niet alleen bijgedragen aan bewustwording over duurzame kleding onder kinderen en jongeren, maar ook geleid tot nieuwe samenwerkingen tussen lokale organisaties en creatieve professionals.”

Ben je geïnspireerd geraakt door dit project en wil je met dit onderwerp aan de slag? Hier vind je meer informatie en lessuggesties: De wereld van kleding.

De Duurzame Mode Week is gefinancierd door de gemeente Schiedam en het Fonds Schiedam Vlaardingen.
 
In de agenda
Maandag 10 t/m vrijdag 14 november
Groene Voetstappen Week

Vrijdag 28 november
Green Friday (in plaats van Black Friday)

Zaterdag 29 november
Niet-winkeldag

Woensdag 3 december
Wereld anti-pesticidendag

Vrijdag 5 december
Wereldbodemdag
 
Met Parels van Schiedam houden wij je graag op de hoogte van het laatste NME- en KCE-nieuws. Op de website van Parels van Schiedam vind je nog meer excursies, binnen- en buitenschoolse activiteiten, voorbereidingsmateriaal en lespakketten.

Nog meer nieuws? Houd voor nieuws op het gebied van Natuur & Milieu en Kunst & Cultuur de Facebookpagina van Parels van Schiedam in de gaten.

Fotobijschriften
Boven: SchooltuinSTART weken
Onder: Buzzje komt zo