Lange tijd was het politieke zelfmoord om zelfs maar aan afschaffing daarvan te denken. Maar de tijden zijn duidelijk veranderd. Een meerderheid in de kamer is inmiddels voor versobering. Zelfs het CDA geeft aan de aftrek af te willen bouwen. Tot grote (gespeelde?) verontwaardiging van onder andere de VVD. Want eerlijk is eerlijk, zo heel schokkend is dit idee niet: die afbouw is reeds lang geleden al ingezet. Zo is het tarief waartegen mag worden afgetrokken vanaf 2014 gedaald van 52% tot 37% nu.

Hoe zit het ook alweer?
Ooit is de hypotheekrenteaftrek geïntroduceerd om het eigen woningbezit te stimuleren. Door de rente aftrekbaar te maken van het inkomen, daalden de netto maandlasten en zo werd de financiering beter betaalbaar. De hypotheekrenteaftrek is economisch gezien dus gewoon een subsidie voor woningbezitters.

Inmiddels is er macro gezien geen enkele behoefte meer aan stimulering van het eigenwoningbezit. De vraag overstijgt het aanbod aanzienlijk. Door deze mismatch tussen vraag en aanbod is de gemiddelde prijs voor een eengezinswoning inmiddels gestegen tot zo’n € 500.000 (in 2010 was dat nog € 250.000…).

Die prijsstijging komt dus vooral door het tekort aan woningen, maar de hypotheekrenteaftrek speelt daarin ook zeker een rol. Welke rol precies, daarover verschillen de geleerden van mening.

Prijsopdrijvend effect
Eigenlijk is iedereen het er wel over eens dat de hypotheekrenteaftrek een prijsopdrijvend effect heeft. Maar of het omgekeerde ook per definitie geldt: dalen de prijzen als de aftrek wordt geschrapt, is minder duidelijk. En zelfs als de prijzen zouden dalen; dan nog blijft het aantal beschikbare woningen hetzelfde. Dus de woningnood los je er niet mee op. Partijen die dat beloven, moet u dus met de nodige scepsis benaderen.

Moet de hypotheekrenteaftrek dan dus maar blijven bestaan? Dat denk ik niet. Het is zoals gezegd een – inmiddels onnodige - subsidie voor woningbezitters. Een subsidie die leidt tot hogere woningprijzen, hogere hypotheekschulden en een scheve verhouding tussen huurders en kopers.

Niet in één keer
Vanzelfsprekend is afschaffing slecht nieuws voor mensen met een hypotheek (waaronder ondergetekende…). Daarom willen de meeste partijen dat gelukkig ook niet in één keer doen, maar gefaseerd over een aantal jaren. En het belastingbedrag dat daarmee gemoeid is – naar verluidt zo’n 11 miljard per jaar – wil men teruggeven in de vorm van bijvoorbeeld een verlaging van de belasting op arbeid. Zo verdwijnt hopelijk een bijzonder ingewikkelde en verstorende regeling zonder dat we daar met zijn allen op achteruit gaan.

Wordt vervolgd…

Foto:
drs. Jeroen de Vos RB, belastingadviseur en partner bij MRVO accountants en belastingadviseurs, met kantoor op de grens van Schiedam en Vlaardingen, op bedrijventerrein Vijfsluizen

Hier lees je de vorige column van Jeroen de Vos: