Aansluitend op de tentoonstelling Missen als een ronde vorm presenteert Stedelijk Museum Schiedam beneden in de Stadsgalerij, De liefde achter missen. In deze tentoonstelling vertellen negen moedige Schiedammers over hún gemis. Esthela (40) rouwt om haar miskraam, Benita (10) mist haar moederland Iran en Danny (40) verloor een periode lang iets heel persoonlijks: zichzelf. In de vorm van intieme nissen krijgt zowel het persoonlijke gemis als de achterliggende liefde plek. Want rouw is de achterkant van liefde.
​
Schiedamse verhalen over verlies
​De ervaringen van de deelnemers vormen het uitgangspunt voor nieuwe kunstwerken. Hiervoor nodigde het museum de Rotterdamse kunstenaar Efrat Zehavi uit om samen met hen aan de slag te gaan. Zij luisterde naar alle verhalen en verbeeldde deze in keramiek. Zelf noemt ze deze nieuwe kunstwerken een spiritueel geschenk: het verbeeldt niet alleen het verhaal van de deelnemer, maar ook de hoop, warmte en heling die ze elke deelnemer toewenst.

Zo moest Sharda (63) beslissen om de puppy Aslan van haar dochter te laten inslapen, waarover ze zich verantwoordelijk en schuldig voelt. Naar aanleiding van dit verhaal maakte Efrat Zehavi voor Sharda een vliegende, gelukkige puppy. Als een vliegtuigje heeft hij een banner met daarop wat Efrat aan Sharda gunt: ‘geef de verantwoordelijkheid weg’. ​ Sharda zwaait naar Aslan en neemt zo afscheid van haar verantwoordelijkheid.

Benita (10) en Mahboobeh (47) houden zielsveel van hun moederland Iran, met name van hun familie daar. Hoewel ze via de officiële weg zijn gemigreerd was de beslissing om te vertrekken niet vrijwillig. Het regime en de beperkte vrijheid waren hun belangrijkste motivatie. Ze missen hoe ze in Iran met familie en vrienden op een tapijt op het terras samen aten. Aan Efrat Zehavi vertelden Mahboobeh en Benita dat ze zich overal thuis kunnen voelen, als hun familie er maar is. Zehavi maakte daarom voor hen een vliegend tapijt met hun familie erop. Zehavi: ‘Zo kunnen ze elkaar altijd ontmoeten.’

Kunstenaar Efrat Zehavi
​Rouw is een thema dat sterk vervlochten is met het leven van Zehavi. In de tentoonstelling deelt ze ook haar verhaal. Het duurde heel lang voor ze haar rouw kon verwerken. ‘Pas toen ik ging mediteren, realiseerde ik me dat de verkramping verdween. Rouwen voelt sindsdien als een enorme bevrijding. Wat mij helpt, is dat ik mijn rouw kan omzetten naar een kunstwerk. Dan kan ik het verhaal sturen en er een sprookje van maken.’ Werk van Efrat Zehavi is ook te zien in Missen als een ronde vorm.
 
Samenwerking, begeleiding en co-creatie ​
​In de voorbereidingen voor deze tentoonstelling leerden de deelnemers elkaar kennen door als groep bij elkaar te komen. Ze vonden herkenning, steun en inspiratie in elkaars ervaringen. Daarbij werden ze begeleid door stadsprogrammeur Dorien Theuns en de Schiedamse rouwcoach Jessie Pley. Harpist en muziektherapeut Indra Diallo, ook een van de deelnemers, bracht de groep dichter bij hun gevoel met een helende harp sessie. En kunstenaar Efrat Zehavi gaf bovendien een workshop waarin de deelnemers zich konden uiten in klei. Die zelfgemaakte kleiwerken zullen óók te zien zijn in deze tentoonstelling. Net als persoonlijke voorwerpen van de deelnemers, die te maken hebben met hun (liefdevolle) gemis.

Indra Diallo, deelnemer aan De liefde achter missen, geeft een Helende Harpsessie in Stedelijk Museum Schiedam (foto Fred Ernst)

Jessie Pley leert mensen rouwen
​Rouwcoach Jessie Pley die de betrokken deelnemers van De liefde achter missen begeleidde, ziet rouw als iets van altijd en iedereen: ‘Rouw zit in alle veranderingen die het leven met zich meebrengt. Het is voelen hoeveel je houdt van iets dat of iemand die je mist.’ In haar werk kijkt ze met mensen hun verlies aan en geeft ze hen een ‘zachte landing’. ‘Een tentoonstelling over rouw en missen, liefde en veerkracht, met mensen die delen hoe ze hun verdriet hebben aangekeken en elkaar inspireren: dat is precies wat de samenleving nodig heeft. Het vraagt veel moed om zulke verhalen te delen’, vindt Pley.

Publieksprogramma: Maak je eigen gedenkplek
​Stedelijk Museum Schiedam organiseert een uitgebreid Publieksprogramma bij de tentoonstelling waar met onder meer Slow Art rondleidingen, een Publieksdag vol activiteiten, Inloop ateliers en de Wensboom in december aandacht en ruimte gemaakt wordt om te herdenken, te herinneren en zelf te creëren.

Save the Date
Zaterdag 1 november Publieksdag Dia de los Muertos
​Op zaterdag 1 november organiseert Stedelijk Museum Schiedam een publieksdag rondom Dia de los Muertos, een van oorsprong Mexicaanse feest- en herdenkingsdag van de doden. In deze bijzondere traditie geloven families dat de zielen van overleden dierbaren voor één dag terugkeren. Met een kleurrijk altaar vol foto’s, bloemen, hun lievelingseten en vrolijk versierde doodshoofden worden zij liefdevol onthaald en hun leven gevierd – vol kleur, geur en warmte.

Vanaf woensdag 15 oktober kun je meebouwen aan ons altaar in de kapel: breng een foto of aandenken mee van iemand die je mist – een familielid, vriend, of zelfs een huisdier – en plaats het op de offrenda. Samen creëren we zo een plek van herdenking en ontmoeting. Op 1 november komt dit altaar tot leven en bruist het museum met muziek, Mexicaanse gerechten en bijzondere performances. Deel je herinneringen, luister naar verhalen en laat je meenemen door deze unieke traditie van het herdenken van overleden geliefden. Kom langs en beleef met ons een dag vol smaak, muziek en verbondenheid.

Offrenda bij Dia de los muertos, pan de muerto
 
Lees hier ook het persbericht over de tentoonstelling Missen als een ronde vorm. De kunst van het doorleven

Mijn Schiedam
​Stedelijk Museum Schiedam wil dat iedereen zich welkom en thuis voelt, met name Schiedammers. Sinds 2018 organiseert het museum daarom onder de noemer Mijn Schiedam programma’s en activiteiten met en voor de stad. De tentoonstelling De liefde achter missen in de Stadsgalerij is onderdeel van deze maatschappelijke programmalijn die gefinancierd wordt door het VSB Fonds, VriendenLoterij Fonds, Fonds 21 en het Mondriaan Fonds.

Met dank aan
​De tentoonstelling Missen als een ronde vorm. De kunst van het doorleven wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds Schiedam Vlaardingen e.o., Mondriaan Fonds, De Groot Fonds en het Elise Mathilde Fonds.

Fotobijschrift (boven)
Deelnemers aan de tentoonstelling De liefde achter missen (vlnr): Danny, Mahboobeh, Indra, Maria, Benita, Sharda, Esthela, Roos en Esther

Fotografie
Aad Hoogendoorn